1 At nang makita ng bayan na nagluluwat si Moises ng pagpanaog sa bundok, ay nagpipisan ang bayan kay Aaron, at nagsabi sa kaniya, Tumindig ka at igawa mo kami ng mga dios na mangunguna sa amin; sapagka't tungkol sa Moises na ito, na lalaking nagsampa sa amin mula sa lupain ng Egipto, ay hindi namin maalaman kung anong nangyari sa kaniya.

1 Now when the people saw that Moses delayed to come down from the mountain, the people assembled about Aaron and said to him, “Come, make us a god who will go before us; as for this Moses, the man who brought us up from the land of Egypt, we do not know what has become of him.”

2 At sinabi ni Aaron sa kanila, Alisin ninyo ang mga hikaw na ginto, na nasa tainga ng inyo-inyong asawa, ng inyong mga anak na lalake, at babae, at dalhin ninyo sa akin.

2 Aaron said to them, “Tear off the gold rings which are in the ears of your wives, your sons, and your daughters, and bring them to me.”

3 At inalis ng buong bayan ang mga hikaw na ginto na nangasa kanilang mga tainga, at dinala kay Aaron.

3 Then all the people tore off the gold rings which were in their ears and brought them to Aaron.

4 At kaniyang tinanggap sa kanilang kamay, at niyari sa pamamagitan ng isang buril, at ginawang isang guyang binubo, at kanilang sinabi, Ang mga ito ang maging iyong mga dios, Oh Israel, na nagsampa sa iyo mula sa lupain ng Egipto.

4 He took this from their hand, and fashioned it with a graving tool and made it into a molten calf; and they said, “This is your god, O Israel, who brought you up from the land of Egypt.”

5 At nang makita ito ni Aaron, ay nagtayo siya ng isang dambana sa harapan niyaon: at itinanyag ni Aaron at sinabi, Bukas ay pista sa Panginoon.

5 Now when Aaron saw this, he built an altar before it; and Aaron made a proclamation and said, “Tomorrow shall be a feast to the Lord.”

6 At sila'y bumangong maaga nang kinabukasan, at naghandog ng mga handog na susunugin, at nagdala ng mga handog tungkol sa kapayapaan; at ang bayan ay umupong kumain at uminom, at tumindig upang magkatuwa.

6 So the next day they rose early and offered burnt offerings, and brought peace offerings; and the people sat down to eat and to drink, and rose up to play.

7 At sinalita ng Panginoon kay Moises, Yumaon ka, bumaba ka, sapagka't ang iyong bayan, na iyong isinampa mula sa lupain ng Egipto ay nangagsisama:

7 Then the Lord spoke to Moses, “Go down at once, for your people, whom you brought up from the land of Egypt, have corrupted themselves.

8 Sila'y humiwalay na madali sa daan na aking iniutos sa kanila: sila'y gumawa ng isang guyang binubo, at kanilang sinamba, at kanilang hinainan, at kanilang sinabi, Ang mga ito'y iyong maging mga dios, Oh Israel, na nagsampa sa iyo mula sa lupain ng Egipto.

8 They have quickly turned aside from the way which I commanded them. They have made for themselves a molten calf, and have worshiped it and have sacrificed to it and said, ‘This is your god, O Israel, who brought you up from the land of Egypt!’”

9 At sinabi ng Panginoon kay Moises, Aking nakita ang bayang ito, at, narito, isang bayang may matigas na ulo;

9 The Lord said to Moses, “I have seen this people, and behold, they are an obstinate people.

10 Ngayo'y bayaan mo nga ako upang ang aking pagiinit ay magalab laban sa kanila, at upang aking lipulin sila: at ikaw ay aking gagawing dakilang bansa.

10 Now then let Me alone, that My anger may burn against them and that I may destroy them; and I will make of you a great nation.”

11 At dumalangin si Moises sa Panginoon niyang Dios, at sinabi, Panginoon, bakit ang iyong pagiinit ay pinapagaalab mo laban sa iyong bayan, na iyong inilabas sa lupain ng Egipto sa pamamagitan ng dakilang kapangyarihan at ng makapangyarihang kamay?

11 Then Moses entreated the Lord his God, and said, “O Lord, why does Your anger burn against Your people whom You have brought out from the land of Egypt with great power and with a mighty hand?

12 Bakit sasalitain ng mga Egipcio, na sasabihin, Dahil sa kasamaan, inilabas sila upang patayin sila sa mga bundok, at upang lipulin sila sa balat ng lupa? Iurong mo ang iyong mabangis na pagiinit, at pagsisihan mo ang kasamaang ito laban sa iyong bayan.

12 Why should the Egyptians speak, saying, ‘With evil intent He brought them out to kill them in the mountains and to destroy them from the face of the earth’? Turn from Your burning anger and change Your mind about doing harm to Your people.

13 Alalahanin mo si Abraham, si Isaac, at si Israel na iyong mga lingkod, na silang iyong mga sinumpaan sa iyong sarili, at mga pinagsabihan, Aking pararamihin ang inyong binhi na gaya ng mga bituin sa langit, at lahat ng lupaing ito na aking sinalita ay aking ibibigay sa inyong binhi, at kanilang mamanahin magpakailan man.

13 Remember Abraham, Isaac, and Israel, Your servants to whom You swore by Yourself, and said to them, ‘I will multiply your descendants as the stars of the heavens, and all this land of which I have spoken I will give to your descendants, and they shall inherit it forever.’”

14 At pinagsisihan ng Panginoon ang kasamaan na kaniyang sinabing kaniyang gagawin sa kaniyang bayan.

14 So the Lord changed His mind about the harm which He said He would do to His people.

15 At si Moises ay pumihit, at bumaba sa bundok, na dala ang dalawang tapyas ng patotoo sa kaniyang kamay; mga tapyas na may sulat sa dalawang mukha niyaon; sa isang mukha at sa kabilang mukha ay may sulat.

15 Then Moses turned and went down from the mountain with the two tablets of the testimony in his hand, tablets which were written on both sides; they were written on one side and the other.

16 At ang mga tapyas ay gawa ng Dios, at ang sulat ay sulat ng Dios, na nakaukit sa mga tapyas.

16 The tablets were God’s work, and the writing was God’s writing engraved on the tablets.

17 At ng marinig ni Josue ang ingay ng bayan na humihiyaw, ay sinabi kay Moises, May ingay ng pagbabaka sa kampamento.

17 Now when Joshua heard the sound of the people as they shouted, he said to Moses, “There is a sound of war in the camp.”

18 At kaniyang sinabi, Hindi ingay ng pagtatagumpay, o ingay man ng pagkatalo, kundi ingay ng mga umaawit ang aking naririnig.

18 But he said,“It is not the sound of the cry of triumph,Nor is it the sound of the cry of defeat;But the sound of singing I hear.”

19 At nangyari paglapit niya sa kampamento, na kaniyang nakita ang guya at ang sayawan; at ang galit ni Moises ay naginit at kaniyang inihagis ang mga tapyas na nasa kaniyang mga kamay at nangasira sa paanan ng bundok.

19 It came about, as soon as Moses came near the camp, that he saw the calf and the dancing; and Moses’ anger burned, and he threw the tablets from his hands and shattered them at the foot of the mountain.

20 At kaniyang kinuha ang guya na kanilang ginawa, at sinunog ng apoy, at giniling hanggang sa naging alabok, at isinaboy sa ibabaw ng tubig, at ipinainom sa mga anak ni Israel.

20 He took the calf which they had made and burned it with fire, and ground it to powder, and scattered it over the surface of the water and made the sons of Israel drink it.

21 At sinabi ni Moises kay Aaron, Anong ginawa ng bayang ito sa iyo, na dinalhan mo sila ng isang malaking sala?

21 Then Moses said to Aaron, “What did this people do to you, that you have brought such great sin upon them?”

22 At sinabi ni Aaron, Huwag maginit ang galit ng aking panginoon: iyong kilala ang bayan, na sila'y mahilig sa kasamaan.

22 Aaron said, “Do not let the anger of my lord burn; you know the people yourself, that they are prone to evil.

23 Sapagka't kanilang sinabi sa akin, Igawa mo kami ng mga dios na mangunguna sa amin: sapagka't tungkol sa Moises na ito, na lalaking nagsampa sa amin mula sa lupain ng Egipto ay hindi namin maalaman kung anong nangyari sa kaniya.

23 For they said to me, ‘Make a god for us who will go before us; for this Moses, the man who brought us up from the land of Egypt, we do not know what has become of him.’

24 At aking sinabi sa kanila, Sinomang may ginto, ay magalis; na anopa't kanilang ibinigay sa akin: at aking inihagis sa apoy at lumabas ang guyang ito.

24 I said to them, ‘Whoever has any gold, let them tear it off.’ So they gave it to me, and I threw it into the fire, and out came this calf.”

25 At nang makita ni Moises na ang bayan ay nakakawala; sapagka't pinabayaan ni Aarong makawala ng maging isang kabiruan sa gitna ng kanilang mga kaaway:

25 Now when Moses saw that the people were out of control—for Aaron had let them get out of control to be a derision among their enemies—

26 Ay tumayo nga si Moises sa pintuang-daan ng kampamento, at nagsabi, Sinomang sa Panginoon ang kiling ay lumapit sa akin. At lahat ng mga anak ni Levi ay nagpipisan sa kaniya.

26 then Moses stood in the gate of the camp, and said, “Whoever is for the Lord, come to me!” And all the sons of Levi gathered together to him.

27 At sinabi niya sa kanila, Ganito ang sabi ng Panginoon, ng Dios ng Israel: Ipatong ng bawa't lalake ang kaniyang tabak sa kaniyang hita, at yumaon kayong paroo't parito sa mga pintuang-daan, sa buong kampamento, at patayin ng bawa't lalake ang kaniyang kapatid na lalake, at ng bawa't lalake ang kaniyang kasama, at ng bawa't lalake ang kaniyang kapuwa.

27 He said to them, “Thus says the Lord, the God of Israel, ‘Every man of you put his sword upon his thigh, and go back and forth from gate to gate in the camp, and kill every man his brother, and every man his friend, and every man his neighbor.’”

28 At ginawa ng mga anak ni Levi ang ayon sa salita ni Moises: at nabuwal sa bayan ng araw na yaon, ang may tatlong libong katao.

28 So the sons of Levi did as Moses instructed, and about three thousand men of the people fell that day.

29 At sinabi ni Moises, Italaga ninyo ang inyong sarili ngayon sa Panginoon, oo, bawa't lalake laban sa kaniyang anak na lalake, at laban sa kaniyang kapatid na lalake, upang kaniyang ipagkaloob sa inyo ang pagpapala sa araw na ito.

29 Then Moses said, “Dedicate yourselves today to the Lord—for every man has been against his son and against his brother—in order that He may bestow a blessing upon you today.”

30 At nangyari ng kinabukasan, na sinabi ni Moises sa bayan, Kayo'y nagkasala ng malaking kasalanan: at ngayo'y sasampahin ko ang Panginoon; marahil ay aking matutubos ang inyong kasalanan.

30 On the next day Moses said to the people, “You yourselves have committed a great sin; and now I am going up to the Lord, perhaps I can make atonement for your sin.”

31 At bumalik si Moises sa Panginoon, at nagsabi, Oh, ang bayang ito'y nagkasala ng malaking kasalanan, at gumawa sila ng mga dios na ginto.

31 Then Moses returned to the Lord, and said, “Alas, this people has committed a great sin, and they have made a god of gold for themselves.

32 Gayon ma'y ngayon, kung iyong ipatatawad ang kanilang kasalanan; at kung hindi, ay alisin mo ako, isinasamo ko sa iyo, sa iyong aklat na sinulat mo.

32 But now, if You will, forgive their sin—and if not, please blot me out from Your book which You have written!”

33 At sinabi ng Panginoon kay Moises, Ang magkasala laban sa akin ay siya kong aalisin sa aking aklat.

33 The Lord said to Moses, “Whoever has sinned against Me, I will blot him out of My book.

34 At ngayo'y yumaon ka, iyong patnubayan ang bayan sa dakong aking sinalita sa iyo: narito, ang aking anghel ay magpapauna sa iyo: gayon ma'y sa araw na aking dalawin sila ay aking dadalawin ang kanilang kasalanang ipinagkasala nila.

34 But go now, lead the people where I told you. Behold, My angel shall go before you; nevertheless in the day when I punish, I will punish them for their sin.”

35 At sinaktan nga ng Panginoon ang bayan, sapagka't kanilang ginawa ang guya na ginawa ni Aaron.

35 Then the Lord smote the people, because of what they did with the calf which Aaron had made.

n/a

New American Standard Bible Copyright ©1960, 1962, 1963, 1968, 1971, 1972, 1973, 1975, 1977, 1995 by The Lockman Foundation, La Habra, Calif. All rights reserved. For Permission to Quote Information visit http://www.lockman.org