Jacob Blesses Ephraim and Manasseh

וַיְהִ֗י
way·hî,
And it came to pass
אַחֲרֵי֙
’a·ḥă·rê
הַדְּבָרִ֣ים
had·də·ḇā·rîm
、 הָאֵ֔לֶּה
hā·’êl·leh,
these
וַיֹּ֣אמֶר
way·yō·mer
、 לְיוֹסֵ֔ף
lə·yō·w·sêp̄,
Joseph
、 הִנֵּ֥ה
hin·nêh
Behold
אָבִ֖יךָ
’ā·ḇî·ḵā
. חֹלֶ֑ה
ḥō·leh;
[is] sick .
וַיִּקַּ֞ח
way·yiq·qaḥ
And he took
אֶת־
’eṯ-
-
שְׁנֵ֤י
šə·nê
בָנָיו֙
ḇā·nāw
、 עִמּ֔וֹ
‘im·mōw,
with him
אֶת־
’eṯ-
-
מְנַשֶּׁ֖ה
mə·naš·šeh
וְאֶת־
wə·’eṯ-
and
. אֶפְרָֽיִם׃
’ep̄·rā·yim.
וַיַּגֵּ֣ד
way·yag·gêḏ
And was told
、 לְיַעֲקֹ֔ב
lə·ya·‘ă·qōḇ,
Jacob
、 וַיֹּ֕אמֶר
way·yō·mer
and said
、 הִנֵּ֛ה
hin·nêh
Behold
בִּנְךָ֥
bin·ḵā
יוֹסֵ֖ף
yō·w·sêp̄
בָּ֣א
. אֵלֶ֑יךָ
’ê·le·ḵā;
to you .
וַיִּתְחַזֵּק֙
way·yiṯ·ḥaz·zêq
、 יִשְׂרָאֵ֔ל
yiś·rā·’êl,
Israel
וַיֵּ֖שֶׁב
way·yê·šeḇ
and sat up
עַל־
‘al-
on
. הַמִּטָּֽה׃
ham·miṭ·ṭāh.
the bed .
וַיֹּ֤אמֶר
way·yō·mer
And said
יַעֲקֹב֙
ya·‘ă·qōḇ
אֶל־
’el-
to
、 יוֹסֵ֔ף
yō·w·sêp̄,
Joseph
אֵ֥ל
’êl
שַׁדַּ֛י
šad·day
נִרְאָֽה־
nir·’āh-
אֵלַ֥י
’ê·lay
to me
בְּל֖וּז
bə·lūz
at Luz
בְּאֶ֣רֶץ
bə·’e·reṣ
in the land
、 כְּנָ֑עַן
kə·nā·‘an;
of Canaan
וַיְבָ֖רֶךְ
way·ḇā·reḵ
And He blessed
、 אֹתִֽי׃
’ō·ṯî.
me 、
וַיֹּ֣אמֶר
way·yō·mer
and said
אֵלַ֗י
’ê·lay,
to me
הִנְנִ֤י
hin·nî
、 מַפְרְךָ֙
map̄·rə·ḵā
I will make you fruitful
וְהִרְבִּיתִ֔ךָ
wə·hir·bî·ṯi·ḵā,
וּנְתַתִּ֖יךָ
ū·nə·ṯat·tî·ḵā
and I will make of you
לִקְהַ֣ל
liq·hal
、 עַמִּ֑ים
‘am·mîm;
of people
וְנָ֨תַתִּ֜י
wə·nā·ṯat·tî
and give
אֶת־
’eṯ-
-
הָאָ֧רֶץ
hā·’ā·reṣ
הַזֹּ֛את
haz·zōṯ
לְזַרְעֲךָ֥
lə·zar·‘ă·ḵā
אַחֲרֶ֖יךָ
’a·ḥă·re·ḵā
אֲחֻזַּ֥ת
’ă·ḥuz·zaṯ
[as] a possession
. עוֹלָֽם׃
‘ō·w·lām.
וְעַתָּ֡ה
wə·‘at·tāh
שְׁנֵֽי־
šə·nê-
、 בָנֶיךָ֩
ḇā·ne·ḵā
sons
הַנּוֹלָדִ֨ים
han·nō·w·lā·ḏîm
לְךָ֜
lə·ḵā
to you
בְּאֶ֣רֶץ
bə·’e·reṣ
in the land
מִצְרַ֗יִם
miṣ·ra·yim,
עַד־
‘aḏ-
בֹּאִ֥י
bō·’î
אֵלֶ֛יךָ
’ê·le·ḵā
to you
、 מִצְרַ֖יְמָה
miṣ·ray·māh
in Egypt
לִי־
lî-
、 הֵ֑ם
hêm;
are
אֶפְרַ֙יִם֙
’ep̄·ra·yim
、 וּמְנַשֶּׁ֔ה
ū·mə·naš·šeh,
and Manasseh
כִּרְאוּבֵ֥ן
kir·’ū·ḇên
、 וְשִׁמְע֖וֹן
wə·šim·‘ō·wn
and Simeon
יִֽהְיוּ־
yih·yū-
. לִֽי׃
lî.
、 וּמוֹלַדְתְּךָ֛
ū·mō·w·laḏ·tə·ḵā
And Your offspring
אֲשֶׁר־
’ă·šer-
הוֹלַ֥דְתָּ
hō·w·laḏ·tā
、 אַחֲרֵיהֶ֖ם
’a·ḥă·rê·hem
לְךָ֣
lə·ḵā
. יִהְי֑וּ
yih·yū;
shall be .
עַ֣ל
‘al
By
שֵׁ֧ם
šêm
the name
אֲחֵיהֶ֛ם
’ă·ḥê·hem
יִקָּרְא֖וּ
yiq·qā·rə·’ū
they will be called
. בְּנַחֲלָתָֽם׃
bə·na·ḥă·lā·ṯām.
、 וַאֲנִ֣י ׀
wa·’ă·nî
But I 、
בְּבֹאִ֣י
bə·ḇō·’î
、 מִפַּדָּ֗ן
mip·pad·dān,
מֵ֩תָה֩
mê·ṯāh
עָלַ֨י
‘ā·lay
רָחֵ֜ל
rā·ḥêl
בְּאֶ֤רֶץ
bə·’e·reṣ
in the land
כְּנַ֙עַן֙
kə·na·‘an
、 בַּדֶּ֔רֶךְ
bad·de·reḵ,
on the way
בְּע֥וֹד
bə·‘ō·wḏ
כִּבְרַת־
kiḇ·raṯ-
[there was] but a little
אֶ֖רֶץ
’e·reṣ
לָבֹ֣א
lā·ḇō
to go to
– אֶפְרָ֑תָה
’ep̄·rā·ṯāh;
וָאֶקְבְּרֶ֤הָ
wā·’eq·bə·re·hā
and I buried her
שָּׁם֙
šām
בְּדֶ֣רֶךְ
bə·ḏe·reḵ
on the way to
、 אֶפְרָ֔ת
’ep̄·rāṯ,
הִ֖וא
that [is]
בֵּ֥ית
bêṯ
-
. לָֽחֶם׃
lā·ḥem.
וַיַּ֥רְא
way·yar
And saw
יִשְׂרָאֵ֖ל
yiś·rā·’êl
אֶת־
’eṯ-
-
בְּנֵ֣י
bə·nê
、 יוֹסֵ֑ף
yō·w·sêp̄;
of Joseph
、 וַיֹּ֖אמֶר
way·yō·mer
and said
מִי־
mî-
؟ אֵֽלֶּה׃
’êl·leh.
וַיֹּ֤אמֶר
way·yō·mer
and said
יוֹסֵף֙
yō·w·sêp̄
אֶל־
’el-
to
、 אָבִ֔יו
’ā·ḇîw,
、 בָּנַ֣י
bā·nay
my sons
、 הֵ֔ם
hêm,
they [are] 、
אֲשֶׁר־
’ă·šer-
נָֽתַן־
nā·ṯan-
לִ֥י
me
אֱלֹהִ֖ים
’ĕ·lō·hîm
. בָּזֶ֑ה
bā·zeh;
in this [place] .
、 וַיֹּאמַ֕ר
way·yō·mar
And he said
、 קָֽחֶם־
qā·ḥem-
、 נָ֥א
please
אֵלַ֖י
’ê·lay
to me
. וַאֲבָרֲכֵֽם׃
wa·’ă·ḇā·ră·ḵêm.
and I will bless them .
וְעֵינֵ֤י
wə·‘ê·nê
And the eyes
יִשְׂרָאֵל֙
yiś·rā·’êl
כָּבְד֣וּ
kā·ḇə·ḏū
、 מִזֹּ֔קֶן
miz·zō·qen,
with age
לֹ֥א
not
יוּכַ֖ל
yū·ḵal
. לִרְא֑וֹת
lir·’ō·wṯ;
see .
וַיַּגֵּ֤שׁ
way·yag·gêš
אֹתָם֙
’ō·ṯām
、 אֵלָ֔יו
’ê·lāw,
him
וַיִּשַּׁ֥ק
way·yiš·šaq
and he kissed
לָהֶ֖ם
lā·hem
וַיְחַבֵּ֥ק
way·ḥab·bêq
. לָהֶֽם׃
lā·hem.
וַיֹּ֤אמֶר
way·yō·mer
And said
יִשְׂרָאֵל֙
yiś·rā·’êl
אֶל־
’el-
to
、 יוֹסֵ֔ף
yō·w·sêp̄,
Joseph
רְאֹ֥ה
rə·’ōh
to see
פָנֶ֖יךָ
p̄ā·ne·ḵā
לֹ֣א
not
、 פִלָּ֑לְתִּי
p̄il·lā·lə·tî;
I had thought
וְהִנֵּ֨ה
wə·hin·nêh
and behold
הֶרְאָ֥ה
her·’āh
אֹתִ֛י
’ō·ṯî
me
אֱלֹהִ֖ים
’ĕ·lō·hîm
גַּ֥ם
gam
אֶת־
’eṯ-
-
. זַרְעֶֽךָ׃
zar·‘e·ḵā.
וַיּוֹצֵ֥א
way·yō·w·ṣê
יוֹסֵ֛ף
yō·w·sêp̄
אֹתָ֖ם
’ō·ṯām
מֵעִ֣ם
mê·‘im
、 בִּרְכָּ֑יו
bir·kāw;
וַיִּשְׁתַּ֥חוּ
way·yiš·ta·ḥū
and he bowed down
לְאַפָּ֖יו
lə·’ap·pāw
with his face
. אָֽרְצָה׃
’ā·rə·ṣāh.
to the ground .
וַיִּקַּ֣ח
way·yiq·qaḥ
And took
יוֹסֵף֮
yō·w·sêp̄
אֶת־
’eṯ-
the
שְׁנֵיהֶם֒
šə·nê·hem
、 אֶת־
’eṯ-
of them
אֶפְרַ֤יִם
’ep̄·ra·yim
、 בִּֽימִינוֹ֙
bî·mî·nōw
with his right hand
מִשְּׂמֹ֣אל
miś·śə·mōl
יִשְׂרָאֵ֔ל
yiś·rā·’êl,
וְאֶת־
wə·’eṯ-
and
. מְנַשֶּׁ֥ה
mə·naš·šeh
בִשְׂמֹאל֖וֹ
ḇiś·mō·lōw
מִימִ֣ין
mî·mîn
יִשְׂרָאֵ֑ל
yiś·rā·’êl;
וַיַּגֵּ֖שׁ
way·yag·gêš
. אֵלָֽיו׃
’ê·lāw.
him .
וַיִּשְׁלַח֩
way·yiš·laḥ
יִשְׂרָאֵ֨ל
yiś·rā·’êl
אֶת־
’eṯ-
-
יְמִינ֜וֹ
yə·mî·nōw
וַיָּ֨שֶׁת
way·yā·šeṯ
and laid [it]
עַל־
‘al-
on
רֹ֤אשׁ
rōš
the head
、 אֶפְרַ֙יִם֙
’ep̄·ra·yim
of Ephraim
וְה֣וּא
wə·hū
and he [was]
– הַצָּעִ֔יר
haṣ·ṣā·‘îr,
the younger
וְאֶת־
wə·’eṯ-
and
שְׂמֹאל֖וֹ
śə·mō·lōw
עַל־
‘al-
on
רֹ֣אשׁ
rōš
、 מְנַשֶּׁ֑ה
mə·naš·šeh;
of Manasseh
שִׂכֵּל֙
śik·kêl
אֶת־
’eṯ-
-
、 יָדָ֔יו
yā·ḏāw,
כִּ֥י
מְנַשֶּׁ֖ה
mə·naš·šeh
. הַבְּכֽוֹר׃
hab·bə·ḵō·wr.
the firstborn .
וַיְבָ֥רֶךְ
way·ḇā·reḵ
And he blessed
אֶת־
’eṯ-
-
、 יוֹסֵ֖ף
yō·w·sêp̄
Joseph
、 וַיֹּאמַ֑ר
way·yō·mar;
and said
、 הָֽאֱלֹהִ֡ים
hā·’ĕ·lō·hîm
God
אֲשֶׁר֩
’ă·šer
הִתְהַלְּכ֨וּ
hiṯ·hal·lə·ḵū
אֲבֹתַ֤י
’ă·ḇō·ṯay
、 לְפָנָיו֙
lə·p̄ā·nāw
before
אַבְרָהָ֣ם
’aḇ·rā·hām
、 וְיִצְחָ֔ק
wə·yiṣ·ḥāq,
and Isaac
הָֽאֱלֹהִים֙
hā·’ĕ·lō·hîm
the God
הָרֹעֶ֣ה
hā·rō·‘eh
אֹתִ֔י
’ō·ṯî,
me
、 מֵעוֹדִ֖י
mê·‘ō·w·ḏî
all my life
עַד־
‘aḏ-
to
הַיּ֥וֹם
hay·yō·wm
、 הַזֶּֽה׃
haz·zeh.
this
הַמַּלְאָךְ֩
ham·mal·’āḵ
the Angel
הַגֹּאֵ֨ל
hag·gō·’êl
אֹתִ֜י
’ō·ṯî
me
מִכָּל־
mik·kāl
、 רָ֗ע
rā‘,
evil
יְבָרֵךְ֮
yə·ḇā·rêḵ
אֶת־
’eṯ-
-
– הַנְּעָרִים֒
han·nə·‘ā·rîm
the boys
וְיִקָּרֵ֤א
wə·yiq·qā·rê
and let be named
בָהֶם֙
ḇā·hem
שְׁמִ֔י
šə·mî,
my name
וְשֵׁ֥ם
wə·šêm
and the name
אֲבֹתַ֖י
’ă·ḇō·ṯay
of my fathers
אַבְרָהָ֣ם
’aḇ·rā·hām
– וְיִצְחָ֑ק
wə·yiṣ·ḥāq;
and Isaac
וְיִדְגּ֥וּ
wə·yiḏ·gū
לָרֹ֖ב
lā·rōḇ
בְּקֶ֥רֶב
bə·qe·reḇ
in the midst
. הָאָֽרֶץ׃
hā·’ā·reṣ.
of the earth .
וַיַּ֣רְא
way·yar
And saw
יוֹסֵ֗ף
yō·w·sêp̄,
כִּי־
kî-
יָשִׁ֨ית
yā·šîṯ
אָבִ֧יו
’ā·ḇîw
יַד־
yaḏ-
יְמִינ֛וֹ
yə·mî·nōw
עַל־
‘al-
on
רֹ֥אשׁ
rōš
the head
、 אֶפְרַ֖יִם
’ep̄·ra·yim
of Ephraim
וַיֵּ֣רַע
way·yê·ra‘
and it displeased
– בְּעֵינָ֑יו
bə·‘ê·nāw;
him
וַיִּתְמֹ֣ךְ
way·yiṯ·mōḵ
so he took hold
、 יַד־
yaḏ-
of hand
אָבִ֗יו
’ā·ḇîw,
לְהָסִ֥יר
lə·hā·sîr
אֹתָ֛הּ
’ō·ṯāh
it
מֵעַ֥ל
mê·‘al
רֹאשׁ־
rōš-
אֶפְרַ֖יִם
’ep̄·ra·yim
עַל־
‘al-
to
רֹ֥אשׁ
rōš
. מְנַשֶּֽׁה׃
mə·naš·šeh.
וַיֹּ֧אמֶר
way·yō·mer
And said
יוֹסֵ֛ף
yō·w·sêp̄
אֶל־
’el-
to
、 אָבִ֖יו
’ā·ḇîw
לֹא־
lō-
Not
、 כֵ֣ן
ḵên
so 、
、 אָבִ֑י
’ā·ḇî;
my father
כִּי־
kî-
זֶ֣ה
zeh
this [one is]
– הַבְּכֹ֔ר
hab·bə·ḵōr,
the firstborn
שִׂ֥ים
śîm
יְמִינְךָ֖
yə·mî·nə·ḵā
עַל־
‘al-
on
. רֹאשֽׁוֹ׃
rō·šōw.
וַיְמָאֵ֣ן
way·mā·’ên
、 אָבִ֗יו
’ā·ḇîw,
、 וַיֹּ֙אמֶר֙
way·yō·mer
and said
יָדַ֤עְתִּֽי
yā·ḏa‘·tî
、 בְנִי֙
ḇə·nî
my son
יָדַ֔עְתִּי
yā·ḏa‘·tî,
גַּם־
gam-
ה֥וּא
he
יִֽהְיֶה־
yih·yeh-
、 לְּעָ֖ם
lə·‘ām
a people
וְגַם־
wə·ḡam-
and also
ה֣וּא
he
. יִגְדָּ֑ל
yiḡ·dāl;
、 וְאוּלָ֗ם
wə·’ū·lām,
But truly
אָחִ֤יו
’ā·ḥîw
הַקָּטֹן֙
haq·qā·ṭōn
יִגְדַּ֣ל
yiḡ·dal
、 מִמֶּ֔נּוּ
mim·men·nū,
than he 、
וְזַרְע֖וֹ
wə·zar·‘ōw
יִהְיֶ֥ה
yih·yeh
מְלֹֽא־
mə·lō-
. הַגּוֹיִֽם׃
hag·gō·w·yim.
of nations .
וַיְבָ֨רֲכֵ֜ם
way·ḇā·ră·ḵêm
בַּיּ֣וֹם
bay·yō·wm
הַהוּא֮
ha·hū
、 לֵאמוֹר֒
lê·mō·wr
saying
בְּךָ֗
bə·ḵā,
by you
יְבָרֵ֤ךְ
yə·ḇā·rêḵ
will bless
יִשְׂרָאֵל֙
yiś·rā·’êl
、 לֵאמֹ֔ר
lê·mōr,
saying
יְשִֽׂמְךָ֣
yə·śim·ḵā
אֱלֹהִ֔ים
’ĕ·lō·hîm,
כְּאֶפְרַ֖יִם
kə·’ep̄·ra·yim
– וְכִמְנַשֶּׁ֑ה
wə·ḵim·naš·šeh;
and as Manasseh
וַיָּ֥שֶׂם
way·yā·śem
And thus he set
אֶת־
’eṯ-
-
אֶפְרַ֖יִם
’ep̄·ra·yim
לִפְנֵ֥י
lip̄·nê
. מְנַשֶּֽׁה׃
mə·naš·šeh.
וַיֹּ֤אמֶר
way·yō·mer
And said
יִשְׂרָאֵל֙
yiś·rā·’êl
אֶל־
’el-
to
、 יוֹסֵ֔ף
yō·w·sêp̄,
Joseph
、 הִנֵּ֥ה
hin·nêh
behold
אָנֹכִ֖י
’ā·nō·ḵî
I
、 מֵ֑ת
mêṯ;
am dying
וְהָיָ֤ה
wə·hā·yāh
but will be
אֱלֹהִים֙
’ĕ·lō·hîm
עִמָּכֶ֔ם
‘im·mā·ḵem,
with you
וְהֵשִׁ֣יב
wə·hê·šîḇ
אֶתְכֶ֔ם
’eṯ·ḵem,
אֶל־
’el-
to
אֶ֖רֶץ
’e·reṣ
the land
. אֲבֹתֵיכֶֽם׃
’ă·ḇō·ṯê·ḵem.
וַאֲנִ֞י
wa·’ă·nî
נָתַ֧תִּֽי
nā·ṯat·tî
לְךָ֛
lə·ḵā
to you
שְׁכֶ֥ם
šə·ḵem
אַחַ֖ד
’a·ḥaḏ
עַל־
‘al-
、 אַחֶ֑יךָ
’a·ḥe·ḵā;
אֲשֶׁ֤ר
’ă·šer
לָקַ֙חְתִּי֙
lā·qaḥ·tî
מִיַּ֣ד
mî·yaḏ
הָֽאֱמֹרִ֔י
hā·’ĕ·mō·rî,
of the Amorite
בְּחַרְבִּ֖י
bə·ḥar·bî
with my sword
. וּבְקַשְׁתִּֽי׃
ū·ḇə·qaš·tî.
and my bow .
פ
-